در علم اقتصاد، سرمایه گذاری به معنی تخصیص منابع مالی به یک یا چند دارایی مختلف، به امید به دست آوردن منابع با ارزش‌تر در آینده‌ست. سرمایه گذاری در ایران می‌تونه به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم انجام بشه. از انواع سرمایه گذاری در ایران میشه به خرید و فروش سهام شرکت‌ها، اوراق درآمد ثابت، مسکن، زمین، طلا، خودرو، ارزهای خارجی و امثالهم اشاره کرد.
البته باید توجه داشته باشیم، از اونجایی که سرمایه‌گذاری با هدف بدست آوردن سود بیشتر در آینده انجام میشه، همیشه با سطح خاصی از ریسک همراه خواهد بود. به بیان دیگه این احتمال وجود داره که با انجام یک سرمایه‌گذاری در ایران اون هم بصورت نادرست یا اشتباه، نه‌تنها هیچ درآمدی برای سرمایه‌گذار به دست نیاد، حتی ارزش سرمایه‌ش هم کمتر بشه. به همین خاطر اگه تمایل دارید سرمایه‌گذاری در ایران رو در بازارهای مختلف انجام بدید، بهتره اول با قواعد و ویژگی‌های هر کدوم آشنا بشید. در ادامه توضیحاتی در مورد هر یک از روش‌های سرمایه گذاری در ایران بهتون میگم و خوشحالم که همراهم هستید.
چرا باید سرمایه گذاری انجام بدیم؟
همه ما به طور پیوسته در حال تلاش هستیم تا بتونیم به اهدافی که در نظر داریم برسیم و رفاه بیشتری برای خودمون و عزیزانمون فراهم کنیم. مثلا ممکن هست در پِیِ خرید خونه یا ماشین باشیم؛ یا بخوایم برای تامین آینده تحصیلی و شغلی فرزندانمون، مبالغی رو به روش‌های مختلف سرمایه گذاری کنیم؛ یا قصد خرید لوازم خانگی بهتری رو داشته باشیم و یا هر کاری مانند این.
اولین و مهمترین گام برای دستیابی به این اهداف کوچیک و بزرگ، داشتن یک منبع درآمدی مناسب هست که بتونه سرمایه مورد نیاز رو برای ما بوجود بیاره. اما آیا صرفا وجود سرمایه اولیه کفایت می‌کنه؟ آیا میشه بدون داشتن یک برنامه درست و هدفمند، به اهداف مالی خودمون در آینده برسیم؟
در نظر داشتن افق زمانی مناسب و انتخاب گزینه‌های سرمایه‌گذاری صحیح، تاثیر زیادی در رسیدن به اهداف مالی داره. در نتیجه، رویکردی که هر شخص نسبت به درآمدهای خودش داره، می‌تونه نقش بسیار مهمی در وضعیت مالی آینده‌ش داشته باشه. پس برای تضمین آینده مالی خودمون، باید جدای از داشتن یک منبع درآمدی مناسب، برنامه‌ای هدفمند برای درآمدهای کسب‌شده خودمون تنظیم کنیم. طبیعتا این کار باعث میشه تا سرمایه گذاری در ایران رو با دید بهتری انجام بدیم.
چطور برای درآمدهامون برنامه‌ریزی کنیم؟
به طور کلی به دو روش میشه برای بخش مازاد درآمدهای خودمون برنامه‌ریزی کنیم که شامل “پس انداز” و “سرمایه‌گذاری” خواهد بود.
به چه اقدامی پس انداز میگیم؟
به پولی که بعد از کسر هزینه‌های مصرفی از درآمد هر فرد یا خانواده باقی می‌مونه، پس انداز گفته میشه. توجه داشته باشید که معمولا پس انداز به شکل وجه نقد نگهداری میشه. پس طبیعتا نمی‌تونه بازدهی بالایی برای هر شخص ایجاد کنه. برای اینکه بدونید چطور باید پس انداز داشته باشید این مقاله رو مطالعه کنید. 10 قدم برای پس انداز که باید بدانید.
مسلما این روش در کشور ایران که تورم بالایی داره، منطقی به نظر نمی‌رسه. برای درک بهتر این جمله، تصور کنید که در سال ۱۳۷۵، ۱۰ میلیون تومن سرمایه در اختیار داشتید. در اون زمان، خرید یک منزل مسکونی ۶۰ متری در مرکز شهر تهران، با این مبلغ امکان‌پذیر بود. در حالی که ۱۰ میلیون تومن در سال ۱۴۰۲، شاید بخشی از مبلغ اجاره یک ماه همون منزل مسکونی باشه.
مزایای سرمایه گذاری
۱. با سرمایه گذاری در ایران میتونید به اهداف مالی خودتون برسید
بدون شک هر کدوم از ما انسان‌ها برای خودمون اهدافی رو مشخص کردیم که معمولا بخش زیادی از اونها نیاز به سرمایه‌ای بیشتر از اون چیزی که در اختیارمون هست، داره. از جمله این اهداف میشه به خرید خونه، زمین، ویلا، وسیله نقلیه، لوازم منزل و امثالهم اشاره کرد. سرمایه گذاری هدفمند به ما کمک می‌کنه تا با مدیریت صحیح بخش مازاد درآمدهای خودمون، بتونیم به سرمایه لازم برای رسیدن به اهداف‌مون دست پیدا کنیم.
۲.در امان ماندن از تورم با سرمایه گذاری
سرمایه گذاری درست نه تنها ارزش دارایی شما رو در شرایط تورمی حفظ می‌کنه، حتب باعث افزایش اون هم میشه. مثلا فرض کنید همون ده میلیون تومن سال ۱۳۷۵ رو که میشد با اون یک خونه ۶۰ متری در مرکز تهران خرید، در یک دارایی با سود سالانه ۳۰ درصد، سرمایه‌گذاری می‌کردید. در این صورت سرمایه شما در سال ۱۴۰۰ حدودا برابر ۷ میلیارد میشد. و شما می‌تونستید با اون یک خونه ۲۴۰ متری در مرکز تهران بخرید!
۳. نداشتن دغدغه در دوران بازنشستگی
دوران بازنشستگی یکی از بخش‌های مهم زندگی هر انسانی محسوب میشه و باید از جوونی برای اون برنامه‌ریزی داشته باشیم؛ چرا که توی این قسمت از عمر، توان کاری ما کمتر میشه و به احتمال زیاد نمی‌تونیم درآمد مطلوب خودمون رو به دست بیاریم. پس توصیه میکنم که از سن پایین‌تر، بخشی از درآمد خودتون رو توی یک بازار مناسب سرمایه گذاری کنید تا در دوران بازنشستگی و کهن‌سالی، دغدغه مالی نداشته باشید و بتونید در کنار عزیزانتون از زندگی لذت ببرید.
انواع روش‌های سرمایه گذاری در ایران
به طور کلی بازارهای بورس، زمین و مسکن، خودرو، طلا و ارزهای خارجی پرطرفدارترین روش‌های سرمایه گذاری در ایران هستند که در ادامه با هر کدوم از اونها بیشتر آشناتون میکنم تا بتونید طبق آمار، بهترین بازار سرمایه گذاری در ایران رو بشناسید.
بورس
سرمایه گذاری در بورس و خرید و فروش سهام شرکت‌ها، یکی از انواع روش‌های سرمایه گذاری پرطرفدار در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه جهان به شمار میاد و برای سرمایه گذاری در ایران هم افراد زیادی بورس رو انتخاب می‌کنند. چرا که این بازار معمولا بازدهی بیشتری در مقایسه با سایر بسترهای سرمایه‌گذاری داشته و همچنین می‌تونه به رشد اقتصادی کشور کمک زیادی بکنه. از مزایای دیگه این بازار می‌تونم به امکان سرمایه گذاری با پول کم، نقدشوندگی مناسب، قابلیت سرمایه‌گذاری غیرحضوری، امکان مدیریت ریسک و شفافیت اطلاعاتی بالا اشاره داشته باشم.
اگه قصد دارید خودتون به صورت مستقیم در بورس سرمایه گذاری کنید، بهتره اول نسبت به آموزش بورس اقدام کنید و با مواردی مثل تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی، تابلوخوانی، اصول روانشناسی معاملات و تکنیک‌های مدیریت سرمایه آشنا بشید. البته شما میتونید بدون یادگیری این مفاهیم هم از مزایای بازار بورس بهره‌مند بشید. برای این کار کافیه تا با تحقیق لازم یک گروه متخصص و با تجربه رو انتخاب کنید تا مدیریت دارایی شما رو به عهده بگیرند. اگه قصد انجام این کار رو دارید میتونید از طریق صفحه مشاوره درخواست خودتون رو ثبت کنید تا یک گفتگوی رایگان 15 دقیقه‌ای داشته باشیم تا بتونید بهترین شرایط رو در پایان گفتگو برای سرمایه گذاری در ایران انتخاب کنید.
زمین و مسکن
حتما میدونید که سرمایه گذاری در ایران در بخش زمین و مسکن معمولا نیاز به سرمایه چند میلیاردی داره. این یعنی اگه مایل باشید به صورت ماهانه بخشی از درآمد خودتون رو در این بازار سرمایه گذاری کنید، فقط در صورتی موفق به انجام این کار انجام میشید که درآمد خیلی بالایی داشته باشید. به همین خاطر معمولا افراد درآمدهای خودشون رو در بازارهای دیگه‌ای مثل بورس و طلا که نیاز به سرمایه اولیه کمتری دارند، سرمایه‌گذاری می‌کنند. ضمن اینکه این افراد می‌تونن بعد از گذشت چند سال، سرمایه خودشون رو از این بازارها خارج و در زمین یا مسکن سرمایه گذاری کنند.
بهتره توجه داشته باشید که برای سرمایه گذاری در ایران، زمین و مسکن قابلیت نقدشوندگی پایینی دارند و بازار شفافی برای خرید و فروش اونها وجود نداره. منظورم این هست که با توجه به درجه نقدشوندگی که در دوره سانسوریا B این مبحث به خوبی آموزش داده میشه، اگه روزی تصمیم به فروش دارایی خودتون بگیرید، ممکن هست چندین ماه درگیر این فرآیند بشید!
طلا
بر خلاف بازار مسکن، سرمایه گذاری در ایران در بخش طلا با مبالغ بسیار کمتری امکان‌پذیره. مواردی مثل ریسک اصل یا تقلبی بودن طلا، ریسک و هزینه نگهداری اون در جایی امن، وابستگی به قیمت جهانی طلا و نرخ ارز، از جمله مواردی هستند که همیشه باید مورد توجه سرمایه‌گذاران طلا باشه.
ارزهای خارجی مثل دلار
بازار ارز یکی از انواع روش‌های سرمایه گذاری پرریسک و پرنوسان محسوب میشه و پارامترهای خیلی زیادی مثل روابط خارجی، روابط اقتصادی شامل واردات و صادرات، سیاست‌های دولتی و سیاست‌های کلی بانک مرکزی روی اون تاثیرگذاره. از طرف دیگه، ممکن هست توی شرایطی خاص، خرید و فروش ارزهای پُر استفاده مثل دلار و یورو، با محدودیت‌های جدی همراه بشه و نگهداری مقدار زیادی از اونها مطابق قانون تخلف به حساب میاد.
کافیه به این نکته توجه کنیم:
زمانی که یک شخص ایرانی توی ارزهای خارجی مثل دلار سرمایه گذاری می‌کنه، در واقع معادل شخصی هست که در کشور آمریکا دارایی‌های خودش رو توی هیچ بازاری سرمایه‌گذاری نکرده! از طرفی طبق آمار بخش عمده‌ای از مردم ساکن این کشور پول‌های خودشون رو توی یک بازار مثل مسکن و بورس سرمایه‌گذاری می‌کنند. حالا سوال بوجود میاد؟ اگه دلار یا مابقی ارزهای خارجی، روش مناسبی برای سرمایه گذاری محسوب میشه، پس چرا مردم اون کشورها پول‌های خودشون رو توی بازارهای دیگه سرمایه گذاری می‌کنند؟
جواب بسیار ساده‌س؛ تورم. در واقع مردم ساکن کشور آمریکا معتقدند با گذشت زمان از ارزش هر دلار کم میشه و به همراه اون قدرت خرید سرمایه اونها هم کمتر میشه! جالبه بدونید که تورم کشور آمریکا، سالانه بین ۱ تا ۳ درصد در حال نوسان هست. این یعنی سرمایه دلاری شما هر سال به طور متوسط حدود ۲ درصد، ارزش خودش رو از دست میده.
برای درک بهتر موضوع، تصور کنید قصد خرید یک کالای خارجی با قیمت ۱۲٬۰۰۰ دلار رو دارید. اگه شما ماهیانه ۱۰۰ دلار پس‌انداز کنید، ۱۰ سال طول میکشه تا به سرمایه لازم برسید. اما در طول همین ۱۰ سال با فرض تورم ۲ درصدی آمریکا، قیمت اون کالا، ۱٬۹۲۶ دلار رشد کرده و به ۱۳٬۹۲۶ خواهد رسید. این یعنی ۱۲٬۰۰۰ دلاری که جمع‌آوری کردید، درگیر تورم ۲ درصدی آمریکا شده و دیگه ارزشی معادل با ۱۲٬۰۰۰ دلار مربوط ۱۰ سال قبل رو نداره.
پس نتیجه می‌گیریم با سرمایه گذاری در دلار، ممکن هست که از تورم اقتصاد ایران در امان بمونید. اما تورم کشور آمریکا که سالیانه حدود ۲ درصد هست، شامل سرمایه‌تون میشه.
حالا راهکار چیه؟
اگه میخواید از افزایش قیمت دلار نفع ببرید، بهتره به جای سرمایه گذاری توی دلار، سهام شرکت‌هایی رو که حجم صادرات بالایی دارند، خریداری کنید. در این صورت هم به تورم ایران و هم به تورم آمریکا غلبه می‌کنید چرا که اگه قیمت دلار توی ایران رشد کنه، قیمت سهام اون شرکت هم به احتمال زیاد رشد خواهد کرد. بنابراین از تورم در اقتصاد ایران در امان می‌مونید.
تورم آمریکا باعث میشه که قیمت محصولات صادراتی اون شرکت و همچنین درآمد دلاری اون به مرور زمان افزایش پیدا کنه. با رشد درآمد دلاری شرکت، به احتمال زیاد قیمت سهام اون هم افزایش پیدا خواهد کرد. بنابراین از تورم آمریکا هم در امان می‌مونید.
اگه در شرکت مناسبی سرمایه‌گذاری کرده باشید، مسلما اون شرکت، حجم و تنوع محصولات خودش رو افزایش خواهد داد. این کار درآمد شرکت رو افزایش میده و میشه انتظار داشت که قیمت سهام اون هم رشد کنه. بنابراین هم از تورم ایران و هم آمریکا سبقت می‌گیرید.
خودرو
بر خلاف کشورهای توسعه‌یافته دنیا، خودرو در ایران به عنوان یک کالای سرمایه‌ای محسوب میشه و سرمایه گذاری در ایران به وسیله خودرو امکان پذیره. با این وجود عواملی مثل محدودیت در خرید خودرو به قیمت مناسب از کارخونه، هزینه‌های نگهداری و تعمیرات، هزینه‌های بیمه و عوارض، ریسک پیشرفت تکنولوژی، نااطمینانی نسبت به واردات خودروهای خارجی در آینده و نقدشوندگی کمتر نسبت به طلا و سکه طلا، باعث شده که افراد زیادی سرمایه گذاری در بازارهای دیگه رو به خرید خودرو ترجیح بدن. هر چند که این مدل از سرمایه گذاری در ایران طرفداران خاص خودش رو هم داره.
سپرده‌های بانکی
خیلی از افراد سپرده‌گذاری در بانک و دریافت سود بانکی رو به عنوان یک سرمایه‌گذاری مناسب قبول دارند. اما دیتاهای تاریخی از این مدل سرمایه گذاری در ایران نشون داده که ذر طول سالیان گذشته، بازدهی سود بانکی خیلی کمتر از میزان تورم بوده. این یعنی سپرده‌های بانکی در حفظ قدرت خرید و ارزش پول، کارآمد نبودند.
کدوم سرمایه گذاری در ایران برای من بهتره؟
از اونجایی که هر شخص شرایط و ویژگی‌های شخصیتی مختص به خودش رو داره و در واقع میزان ریسک فردی هر کس متفاوت هست، نمیشه یک روش سرمایه گذاری خاص رو به همه‌ی مردم توصیه کرد. به همین خاطر هر شخص باید اول ویژگی‌هایی مثل افق سرمایه گذاری و سطح ریسک‌پذیری خودش رو به خوبی بشناسه؛ و بعد به مقایسه بازارهای مختلف سرمایه گذاری در ایران بپردازه تا در نهایت بهترین اونها رو شناسایی کنه.
شاید بشه گفت که مهمترین معیار برای بررسی انواع روش‌های سرمایه گذاری در ایران، میزان بازدهی اونها در گذشته‌س. طبق آمار در طی پنج سال گذشته، بورس بهترین عملکرد رو در مقایسه با سایر روش‌های سرمایه‌گذاری داشته. در طی همین مدت، سکه طلا به میزان حدود 48 درصد، دلار حدود 29 درصد و اوراق درآمد ثابت به میزان 9 درصد رشدی که بورس تجربه کرده، بازدهی داشتند.
با توجه به مقایسه درصد سود سرمایه گذاری در ایران، درصد بازدهی در طی 5 سال منتهی به خرداد 1402 رو اینطور داریم:
بازدهی بورس: ۱۸۹۷ درصد
سکه طلا: ۹۲۷ درصد
دلار: ۵۵۱ درصد
اوراق درآمد ثابت: ۱۷۰ درصد
حالا انتخاب با شماست که کدوم روش رو برای سرمایه گذاری در ایران انتخاب کنید.
خوشحالم که تا انتهای مقاله سرمایه گذاری در ایران و آشنایی با انواع آن همراه من بودید و امیدوارم به یک دید کامل برای سرمایه‌گذاری خودتون رسیده باشید. من محمدرضا عباسپور هستم و بهتون کمک میکنم تا زندگی اقتصادی خودتون رو طراحی کنید و یادتون نره از طریق آموزش و مشاوره می‌تونیم با هم بیشتر در ارتباط باشیم تا بهترین تصمیم رو برای حضور در دنیای سرمایه‌گذاری داشته باشیم و بیشترین سود از سرمایه گذاری در ایران براتون رقم بخوره.
